بررسي صنعت چرم كشور روسيه:
روسيه از لحاظ مساحت بزرگترين كشور دنياست .اين كشور حدوداً 17ميليون كيلومتر مربع مساحت دارد و11منطقه زماني را پوشش ميدهد.روسيه از اروپا در غرب تا شمال آسيا ادامه دارد در شمال با اقيانوس منجمد و در شرق با اقيانوس آرام هم مرز است. برخلاف اندازه بزرگش، بيشتر قسمتهاي اين كشور خاك يا آب و هواي مناسبي براي كشاورزي ندارد (يا خيلي خشك و يا خيلي سرد است ) تنها17.7درصد از خاك اين سرزمين حاصل خيز و0.11 درصد از آن هميشه زير كشت است (آمارسال2008) البته بايد گفت كه ذخاير بسيار غني از منابع طبيعي مثل نفت، گازطبيعي، ذغال سنگ، مواد معدني و چوب جنگلي در اين كشور وجود دارد كه متاسفانه باز همان مشكلات، مثل آب و هواي بد و دوري ذخاير موانعي در راه بهره برداري كامل اين ذخاير ايجاد ميكند.
مانند بيشتر بخشهاي توليدي روسيه، توليدچرم در طول چندسال گذشته، كاهش چشمگيري داشته است. يك علت عمده بخش عرضه است. تعداد چهارپايان در سال2005، 6درصد كاهش يافت و از لحاظ تعداد به 3/8 ميليون تكه پوست براي صادرات يا دباغي رسيد. اين مسئله باعث افزايش قيمت پوست شده است، بنابراين صادرات كاهش و واردات افزايش يافت، درآمد كلي ناشي از فروش چرمسازي در سال2005، 77/12 در صد رشد داشته وبه مرز800 ميليون دلار رسيد كه البته نشاندهنده افزايش در قيمت مواد اوليه است. يكي از محصولاتي كه روسيه در توليد آن رقيب ندارد كفش نظامي است. در حال حاضر توليدكنندگان كفش در روسيه تنها بر12 كارخانه چرمسازي بزرگ تكيه دارند و توليد آنها در سال 2005، 20 درصد كاهش داشته است. بخش دوم مربوط به چرم زيره است كه توليد آن نيز در طي چندسال گذشته كاهش داشته و در2005، 15 درصد افت پيدا كرده است. دليل عمده اين امر افزايش واردات كفش است، در نتيجه دباغان به جاي توليد چرم زيره، چرمهاي كروم توليد ميكنند. با وجود ارتقاي موقعيت قانوني اين كشور، سرمايهگذاري در بخش چرم آينده روشني دارد، اما با اتفاقات اخيري كه در صنعت نفت رخ داده، برخي سرمايه گذاران خارجي كنار كشيدند. در اين كشور29 كارخانه بزرگ چرمسازي وجود دارد كه چرمهاي دباغي شده با كروم توليد ميكنند. در اين ميان كارخانجات زوآ روسکايا، ريازان ، استاشکووسک، کوزها بيش از 50 درصد ازچرم روسيه را توليد ميکنند. ريازان بزرگترين کارخانه چرمسازي است و در180 كيلومتري جنوب شرقي مسكو قرار دارد و در سال 1916تاسيس شده است. اين كارخانه در مساحتي معادل 480000 مترمربع و با 2300 كارمند، پوست گاو را پردازش ميكنند . اين كارخانه بيش از40 درصد چرم روسيه را توليد ميكند و بازارهاي اصلي آن تولید کنندگان كفش و مبلمان است. اين كارخانه در سال بيش از 3 ميليون تكه چرم ميخرد و روزي 8000 تكه را مورد پردازش قرار ميدهد. البته مجهز به آخرين فنآوري ايتاليا است و به آزمايش چرمهايش بسيار اهميت ميدهد.[1]
کشور هند و صنعت چرم آن:
هند يکي از بزرگترين کشورها در زمينه نگهداري احشام است و با اين توانايي بالقوه خود 10 در صد از نياز چرم جهان را تامين ميکند. دولت هند براي رشد هرچه بيشتر صنعت چرم سرمايهگذاريهاي داخلي و خارجي بسياري انجام داده است. علاوه بر پتانسيل عظيم هند در صنعت چرم، توجه به امنيت و سلامت شغلي و محيط کار کارگران، سلامتي مصرفکننده و پذيرش استانداردهاي محيطي و رعايت آن نيز زمينه رشد هر چه بيشتر صنعت چرم هند را در آينده فراهم آورده است. حدود 5/2 ميليون نيروي کار در اين صنعت مشغول فعاليت هستند که 30 در صد آن را زنان تشکيل ميدهند. ارزش توليدات چرم و محصولات چرمي هند ساليانه بيش از 4 بيليون دلار و ارزش صادرات آن 2 بيليون دلار است. ميزان توليد و صادرات چرم و محصولات چرمي هند هر ساله افزايش مييابد. کشورهاي آلمان، آمريکا، انگليس، ايتاليا، اسپانيا، فرانسه، هنگ کنگ، هلند، بلژيک، پرتغال، دانمارک، استراليا، کانادا، سوئد، امارات متحده عربي، کره و … عمدهترين بازارهاي هدف صادراتي چرم هند هستند.
صنعت چرم کشور پاکستان:
پاکستان از جمله کشورهايي است که در همسايگي شرقي ما به توليد انبوه و صادرات چرم و انواع محصولات مشغول است. چرمسازي يکي از مهمترين بخشهاي صنعت اين کشور است که نقش تعيين کنندهاي در اقتصاد اين کشور ايفاء ميکند. حدود ششصد دباغي در اين کشور فعاليت ميکنند که بيشتر در نواحي شرقي مستقر هستند و برآوردها بيانگر اين نکته است که هزينه زندگي بيش از يک ميليون نفر را اين صنعت تامين ميکند. چرم توليدي اين کشور بيشتر از پوست گوسفند، گاو ميش و گاو است. چرم بسيار ظريفي که اين کشور توليد ميکند شهرت جهاني داشته که مقدار زيادي از آن در داخل پاکستان تبديل به محصولاتي چون پوشاک چرمي، مبل، پايپوش، دستکش چرمي و … شده و صادر ميشود. مقدار زيادي از چرم توليدي براي مبلمان نيز صادر ميشود. با اينکه چندي قبل صادرات چرم و فرآوردههاي آن از پاکستان به دليل فشارهاي بين المللي در حال کاهش بود اما چندي است که اين مسئله بهبود يافته است. انجمن دباغان پاکستان قابليت پيشرفت زيادي دارد و از جمله سازمانهاي معروف تجاري در پاکستان است که نماينده دومين بخش بزرگ صادر کننده کالا در پاکستان است. اين انجمن پويا به طور مستقيم براي دويست هزار نفر اشتغال ايجاد کرده است. اين انجمن در اواخر دهه 1950 تاسيس و با همکاري دولت پاکستان موسسه فني مجهري به نام موسسه ملي فنآوري چرم بنيان نهاده است که براي آموزش نيروهاي شاغل در اين صنعت فعاليت ميکند.
صادرات چرم و فرآوردههاي چرمي در مقايسه با 695 ميليون دلار سال 2003-2002 به ميزان 11/7 در صد افزايش يافت و به 744 ميليون دلار در مدت ژوئيه ژوئن 2004-2003 رسيد مه نسبت به هدف گذاري 5/7 ميليون دلاري دولت افزايش چشمگيري دارد. اين رقم در طي دههي گذشته دست آورد چشمگيري براي بخش چرم بوده است.
صنعت چرم کشور اندونزي:
اندونزي با حدود 250 ميليون نفر جمعيت چهارمين کشور پرجمعيت دنياست. مردم اين کشور روزگار چندان خوشي در گذشته نداشتهاند. زمين لرزههاي مهيب، جنگل سوزيها، شيوع آنفولانزا … به اقتصاد و صنعت اين کشور به شدت تاثير گذاشته است. در جبهه اقتصادي، آينده روشني که در اوايل دهه 90 ميلادي براي صنعت چرم اين کشور پيش بيني ميشد به دليل رقابت کشورهاي قويتر و محيط با ثبات تر تجارت رنگ باخت. صنعت چرم اندونزي در سال 2006 ميلادي رونق قابل توجهی داشته به طوریکه سيصد دباغي در اين کشور وجود داشته است. 80 درصد اين دباغيها کوچک و خانگياند و 50 دباغي بزرگ در اين کشور فعاليت ميکنند. حدود 10 دباغي در حدود پانصد هزار فوت مربع يا کمي بيشتر چرم توليد ميکنند. ظرفيت بقيه دباغيها در بهترين حالت پنجاه هزار فوت مربع بيشتر نيست.
ميزان قابل توجهي از چرم اندونزي در جاوه توليد ميشود که در سه منطقه متمرکز است. گاروت در نزديکي شهر باندونگ در غرب جاوه، منطقه تاريخي يوگيا کارتا در مرکز جاوه و سورا بايا بندري بين المللي و مرکز استان جاوه شرقي. از قديم محور اين کسبوکار فرآوري پوست داخلي و عرضه آن به شش هزار پايپوش سازي داخلي بوده است. گسترش صنعت پايپوشسازي موفقيت اصلي اين صنعت در اندونزي بوده است. از اواسط دهه 1990 اين کشور جزء پنچ کشور برتر صادر کننده پايپوش با در آمدي بيش از 5/1 ميليارد دلار بوده است. که پايه اصلي اين موفقيت توليد کفشهاي ورزشي چرمي توسط چند شرکت بزرگ با نامهايي چون آديداس، نايک و ريبوک بوده است. بسياري از دباغان اين کشور که توان رقابت در بازار پايپوش را ندارند، توليد لوازم و پوشاک چرمي ميزان تقاضا براي توليد چرم کامل را به طور چشمگيري افزايش داده و بازار توليد چرم مبلمان و خودرو( به دليل اينکه پوستها بافت منحصر به فرد و رخ کمابيش بدون خدشه دارند) نيز سير صعودي داشته است.
صنعت چرم کشور مصر:
صنعت توليد فرآوردههاي چرمي در مصر در دوران فراعنه رونق زيادي داشته است و تصاوير کارگران توليد چرم در آرامگاههاي فراعنه نيز مشاهده ميشود. اين صنعت تا به امروز تداوم داشته است و هم اکنون حدود 250 هزار نفر در بخش دباغي چرم توليد کفش، کالاهاي چرمي و پوشاک چرمي اشتغال دارند. وضعيت مواد خام چرم نيز در مصر خوب است و ساليانه بيش از 50 ميليون فوت مربع پوست در اين کشور توليد ميشود. تا دهه 1960 صنعت چرم مصر چندان مکانيزه نبود تا اينکه به لطف سفارشهاي کلان براي کفش توليدي مصر از سوي اتحاد شوروي دباغان و کفش سازان تحت فشار قرار گرفتهاند که توليد را افزايش دهند. در پي فروپاشي شوروي در سال 1991 صنعت چرم و کفش مصر دوباره در لاک خود فرو رفت و فقط معطوف به بازار داخلي شد. در نتيجه چرم مصر بر خلاف کالاهاي نساجي آن داراي شهرت بين المللي نيست. در واقع اکنون که دولت مصر در پي افزايش توليد و صادرات در اين صنعت است به همين خاطر چندان در جذب مشتريان خارجي موفق نيست. در ضمن دباغي مصر نيز نسبت به هندوستان و پاکستان از کارآيي کمتري برخوردار است و نمي تواند همانند آنها چرم خوب و ارزان توليد کند.
مواد خام حاصل از پوست گاو، کوسفند و بز مصري در کل مرغوب است چون دامها در مصر از تغذيه خوبي برخوردارند. حدود 80 درصد پوست خام مصر پس از فرآوري ناقص صادر ميشود که خريدار عمده آن ايتاليا است و همين نشان ميدهد که پوستهاي مصر داراي مرغوبيت خوبي هستند. دباغان مصري به همين حرفه ي آسان اکتفا کردند و چندان در زمينه کامل سازي پوست به طور کامل سرمايهگذاري نکردند در نتيجه چرم کامل سازي شده در مصر در حد استانداردهاي بين المللي نيست بنابراين نمي تواند به آساني به بازارهاي بين المللي راه پيدا کند
صنعت چرم کشور تونس
تونس داراي اقتصاد گستردهاي شامل کشاورزي، معدن، انرژي و توليدات کارخانهاي است و توليدات کارخانهاي نيز در سيطره نساجي و صنعت چرم است که 45 در صد کل صادرات را در اختيار دارند و نيمي از شاغلان بخش توليدات کارخانهاي در اين دو بخش مشغول به کار هستند. کسبوکار چرم تونس به پاي اتيوپي نميرسد اما يکي از بهترينهاي آفريقاست.
289 شرکت با 10 کارمند يا بيشتر در صنعت چرم تونس کار ميکنند که 178 شرکت از اين شرکتها فقط براي صادرات توليد ميکنند. خارجيان در مالکيت 128 شرکت سهم دارند و مالکيت 82 شرکت به طور کامل در اختيار اتباع خارجی می باشد. ارزش کلي اين بخش در سال 2009 معادل 4/169 ميليون دلار بوده است در حالي که اين شاخص در سال 2004 برابر با 149 ميليون دلار بوده است. اما سرمايهگذاري طي همين مدت از 97/5 ميليون دلار به 46/4 ميليون دلار کاهش يافت. تعداد کل نفرات شاغل در شرکتهاي داراي 10 ئفر پرسنل يا بيشتر نيز 25430 نفر بود که 20914 نفرشان نيز در کارخانههايي کار ميکردند که فقط براي صادرات توليد ميکنند. ميانگين رشد سالانه نيز طي اين مدت 7 درصد بوده است.
ايتاليا بازار اصلي تونس است و 40 درصد صادرات تونس به ايتاليا ميرود و فرانسه(38 درصد) و آلمان (10درصد) جايگاههاي بعدي را در اختيار دارند. [2]
صنعت چرم کشور الجزاير:
انواع بحرانهاي اقتصادي الجزاير طي 25 سال گذشته لطمه شديدي به کارخانههاي اين کشور زده است. کاهش پياپي ارزش دينار الجزاير طي دهه ي 1980 باعث شد کارخانههاي اين کشور که وابسته به واردات بودند به شدت بدهکار شوند و قدرت مصرف کنندگان کاهش يابد. بحرانهاي سياسي دهه ي 1990 نيز به شدت باعث کاهش سرمايهگذاري داخلي و لطمه خوردن توليد شد. اقتصاد اين کشور تا همين چندي پيش سوسياليستي بود که قسمت اعظم آن دولتي و در کنترل دولت بود. البته از آغاز قرن 21 تغييرات شگرفي در نگرش حکومت الجزاير صورت گرفته است و سرانجام اين حکومت شکست خط مشيهاي پيشين را پذيرفت. اصلاحات اقتصادي دراز مدتي از سال 2000 آغاز شده است که متاسفانه با مانع فقدان قابليت رقابت در بخش توليدات عمومي روبرو بوده است و اين اصلاحات سبب شد که دسترسي آسان به اعتبارات بانکي هم پايان يابد. صنايع چرم و کفش با واردات شديد از کشورهايي چون ترکيه، مصر، پاکستان و ايالات متحده روبرو هستند و بدون افزايش خصوصيسازي و جذب سرمايهگذاري بيگانه که در تونس به خوبي جواب داد دچار ورشکستگي ميشوند. اما وقتي که ازنگاه بسياري از خارجيان الجزاير ثبات سياسي ندارد بعيد است که سرمايهگذاري خارجي افزايش يابد. صادرات ترکيه و سوريه انجام ميشود به صادرات ناچيز وتبلو هم لطمه زده است. با چنين وضعيتي تعجبي ندارد که بخش چرم الجزاير در پاييز 2005 با 29 درصد ظرفيت خود کار ميکرده است
صنعت چرم کشور مراکش:
دباغي چرم در مراکش قدمت زيادي دارد در گذشته چرم کامل بخش مهمي از تجارت مراکش با ساير کشورها را تشکيل مي داده است و چرم مراکش در تهيه جلد کتاب کاربرد گسترده اي داشته است که به علت مقاومت و دانه بندي زيباي آن بوده است. نزديکي مراکش به اروپا پيوندهاي تجاري نيرومندي به بار آورده است که تا امروز تداوم داشته است و در اين ميان پيوند با فرانسه جايگاه ويژه اي داشته است. مراکش از لحاظ دسترسي به پوست و نيروي کار ماهر مانند تونس است و پوست گوسفند اين کشور داراي کيفيت عالي است. صنعت چرم اين کشور تمام وجوه توليد شامل پوست دباغي تا توليد پايپوش، کالاهاي چرمي، پوشاک و اجراي چرمي را در برميگيرد و 363 دباغي و کارخانه ي مدرن در اين کشور فعاليت ميکنند که 17000 نفر را استخدام دارند. اروپا مقصد اصلي صادرات مراکش است و چرم اين کشور به فرانسه (41 درصد)، ايتاليا(30درصد)، تونس(14درصد) و چين (4درصد) صادر ميشود.صادرات وتبلو جاذبه زيادي براي دست اندرکاران دارد ولي دولت چندان تمايلي براي صدور مجوز ندارد
صنعت چرم کشورترکيه:
ترکيه نوين از بقاياي بخش آناتولي در امپراتوري عثماني، در سال 1302 و توسط مصطفي کمال شکل گرفت. ترکيه تحت فرمانروايي مقتدرانهي مصطفي کمال دست به اصلاحات گسترده ي اجتماعي، حقوقي و سياسي زد. ترکيهي امروز از نظام مردم سالاري نوين برخوردار است، و علي رغم جنبش جدايي خواه برخي از جمعيت کرد اين کشور، وضعيت سياسي پايداري دارد. کردها 20 درصد جمعيت 4/70 ميليون نفري ترکيه را تشکيل ميدهند. ترکيه از موقعيتي راهبردي برخوردار است و بين اروپا و آسيا پيوند جغرافيايي پديد ميآورد. ترکيه از بسياري از جهات وضعيت منحصر به فردي دارد، با آن که تمام جمعيت آن را مسلمانان تشکيل ميدهند، زندگي در اين کشور و به ويژه در شهرهاي بزرگ به طور کامل غربي است. ترکيه از سال 1343 عضو وابسته ي جامعه اروپا بوده است و در ده سال گذشته از هيچ کوششي براي تقويت معيارهاي دمکراسي و اقتصادي دريغ نکرده است تا در مذاکرات مربوط به عضويت کامل در اتحاديه ي اروپا دست پري داشته باشد. در واقع همين نکته نيز به خوبي نشان ميدهد که ترکيه در سياست و فرهنگ به کجا نظر دارد.
فرآوري پوست جانوران به چرم کامل و تهيه فرآوردههاي چرمي يکي از مهارتهاي کهن انسان است. ترکيه همواره يکي از کانونهاي معروف اين کسبوکار و به ويژه تهيه چرم از پوست گوسفند و بز بوده است. امروزه نيز ترکيه در کسبوکار چرم جايگاه يا اهميتي دارد به طوري که در اروپا پس از ايتاليا و در جهان پس از ايتاليا، چين و هندوستان از چرم سازان مهم است. در واقع 20 درصد از کل پوست بز و گوسفند توليد شده در جهان در ترکيه فرآوري ميشود. ترکيه از لحاظ توليد خز نيز در جهان پيشتاز است و در سال 80 ميليون پوست را فرآوري ميکند. کوششهاي آغازين براي نوسازي صنعت چرم ترکيه از دهههاي 1970 آغاز شد اما پيشرفت چشم گير در مقياس صنعتي واقعي از ده سال بعد آغازشد و شمار نواحي صنعتي سازمان يافته، تصفيه خانههاي فاضلاب و پيشرفتهاي فني به سرعت افزايش يافت. صنعت چرم در اقتصاد ترکيه نيز نقش فزآينده اي يافت و هم اکنون بخش صادراتي مهمي است که داراي ارزش ساليانه 650 ميليون دلار است. در ضمن نيمي از صادرات چرم که به صورت رسمي ثبت شده است به گردشگران فروخته ميشود. ظرفيت کنوني بخش دباغي ترکيه حدود 400000 تن در سال است که توسط 1300 دباغي و حدود 20000 نيروي کار شاغل در آنها تامين ميشود که تمام انواع چرم را توليد ميکنند. توزلا (استانبول)، منه من (ازمير)، اوفلاک، بورن، مانيسا و گونن (بالي کسير) مراکز اصلي اين صنعت هستند[3].
صنعت چرم کشور عربستان:
قدرت اقتصاد عربستان و سرمايهگذاري در تمام بخشهاي حياتي رو به رشد است. در 20 آذر سال 1384 عربستان پس از 12 سال مذاکرات پردامنه توانست به عضويت سازمان جهاني تجارت در آيد و عضو صدو چهل و نهم آن شود. در واقع عربستان در تکاپوي پيوستن با اين سازمان 42 قانون و مقررات جديد تصويب کرد که از اين تعداد 19 قانون و مقررات به توافقهاي اصلي با سازمان جهاني تجارت مربوط ميشد. اقتصاد ملي عربستان از سال 1378 تاکنون رشد ساليانه اي برابر با 5/4 در صد داشته است، در حالي که رشد سالانه جمعيت 5/2 درصد بوده است. بخش خصوصي طي شش سال گذشته هر سال رشد ميانگيني برابر با 6/4 درصد داشته است. کارخانه چرم الدقال در شهر مدينه کار خود را با توليد وتبلو آغاز کرد و اکنون به توليد چرم کامل رسيده است که مورد نياز مردم و صنايع است. اين شرکت ماهي 57 کانتينر وتبلوي گوسفندي صادر ميکند که هر کدام حاوي 1500 دوجين پوست (سالي 1026000 جلد) است. صادرات وتبلوي بزي نيز 30 کانتينر حاوي 2000 دوجين است که در کل به سالي 720000 جلد مي رسد. ارزش صادرات پوست گوسفند اين کارخانه به 20 ميليون ريال عربستان ميرسد. ارزش پوست بز هم 8 ميليون ريال است. مقصدهاي صادرات هم عبارت هستند از پاکستان، هندوستان، ايتاليا، ترکيه، مکزيک، آرژانتين، برزيل و چين. اين شرکت داراي چندين کشتارگاه است. سه کشتارگاه در مدينه، يکي در ينبوع، يکي در طايف، يکي در جده و يکي در مکه.
کارخانه دباغي مدرن رياض که يکي از بزرگترين دباغيهاي عربستان است که 22 سال پيش ساخته شد و سالي 16000 جلد پوست گوسفند و 5000 جلد پوست گاو و شتر را با استفاده از 25 بالابان فرآوري ميکند. حدود 40 کشتارگاه تحت نظارت اين دباغي کار ميکنند که 40 کشتارگاه تحت نظارت اين دباغي کار ميکنند که تمام پوست خام دباغي را تامين ميکند واين کارخانه ماهي 18 کانتينر پوست دباغي شده صادر ميکند.
کارخانه چرم الجابرين در منطقه ي صنعتي شماره ي 3 رياض ايجاد شده است و کراست مرغوب توليد ميکند که سالي 500000 فوت مربع کراست و چرم کامل توليد ميکند و با استفاده از ماشين افزارهاي نوين روزي 6000 تا 8000 جلد پوست را فرآوري ميکند.
کارخانه چرم الاهلي واقع در رياض از تمام دباغيهاي ديگر عربستان قوي تر است و 18000 جلد وتبلو از بهترين پوستهاي بز عربي و نجدي توليد ميکند. از پوست گاو و شتر هم استفاده ميشود و چرم توليدي براي توليد پوشاک و رويهي کفش به کار ميرود. نحوه ي کار 28 کشتارگاه نيز تحت نظارت اين دباغي است و از قصابهاي آموزش ديده در اين کشتارگاهها استفاده ميشود تا مبادا به هنگام سلاخي به پوست لطمه وارد شود. مواد خام مورد استفاده اين کارخانه وارداتي نيست و از همين کشتارگاهها تامين ميشود. اين کارخانه ماهي بيست کانتينر وتبلو صادر ميکند و به کشورهاي متقاضي کراست هم صادر ميکند.
وزارت صنايع عربستان مجوز ايجاد دباغي جديدي به نام “دباغي خاورميانه نو” براي توليد وتبلو، کراست و چرم کامل صادر کرده است که در ناحيهي صنعتي جده برپا ميشود .
صنعت چرم و کفش در آمريکاي جنوبي:
در صنعت چرم آمريکاي جنوبي، برزيل چشم گيرترين است زيرا 60 درصد چرم اين منطقه را توليد ميکند. سهم آرژانتين 15 در صد و سهم کلمبيا و اروگوئه هر يک 5 درصد است. تجارت چرم از قديمي ترين تجارتها در آمريکاي جنوبي است ولي امروزه اين صنعت در دست چند کشور از دوازده کشور اين منطقه است. بعيد است در چند سال آينده نيز تغييري در اين اوضاع ايجاد شود. برزيل و آرژانتين بي شک اهميت خود در تامين چرم جهان را حفظ خواهند کرد وسالي دهها ميليون راس گاو در اين کشورها راهي کشتارگاهها ميشوند.
صادرات صنعت چرم از ژانويه تا نوامبر 2006 معادل 9/1 ميليارد دلار بوده است که نشان گر 33 درصد افزايش نسبت به دوره ي مشابه در سال 2005 است. صادرات چرم برزيل طي 5 سال 2000 تا 2005 از 760 ميليون دلار به 4/1 ميليارد دلار رسيد. اين افزايش حاصل چند راهبرد مختلف بوده است. در سالهاي اخير که کشورهاي آسيا و به ويژه چين با توليدات ارزانشان رقبايي جدي بودهاند برزيل به صادرات داراي ارزش افزودهي بيشتر مانند چرم کامل، پايپوش و کالاهاي چرمي روي آورد. اين رويکرد به خوبي در اين واقعيت نمايان است، صادر کنندگان برزيل هم اکنون به بازارهاي ممتازتر چون اروپا روي آوردهاند. اين راهبرد موفقيت آميز بوده است به طوري که ايتاليا در سال 2006 نسبت به سال 2005 ميلادي 51 درصد بيشتر چرم برزيلي وارد کرد و در صدر بازارهاي صادرات برزيل قرار گرفت(43/26 درصد کل صاردات چرم برزيل)، چين(11/20 درصد)، هنگ کنگ(39/15 درصد)، ايالات متحده، کرهي جنوبي، اندونزي، هلند، پرتغال، تايوان و ويتنام نيز در مقامهاي بعدي قرار گرفتند. خاورميانه هم براي صادرات چرم برزيل اهميت فزآيندهاي يافته است به طوري که صادرات چرم برزيل به کشورهاي اتحاديه ي عرب در سال 2006 ميلادي 78 درصد افزايش يافت و به 79/1 ميليون دلار رسيد. انجمن صنايع کفش و اجزاي چرمي برزيل(اسينتکلل) نيز به تازگي نمايندهاي را براي يافتن فرصتهاي کسب وکار به قاره ي آفريقا فرستاده است که به کشورهاي مراکش، مصر، تونس و سودان سفر کرده است.
چرم 47 درصد صادرات کلمبيا در اين بخش را تشکيل ميدهد و سهم پايپوش 28 درصد و سهم کالاهاي چرمي حدود 26 درصد است. بازار اصلي صادرات کالاهاي چرمي کلمبيا کشور آمريکا است(52 درصد). ونزوئلا و مکزيک هم در مکانهاي بعدي قرار دارند.
در قسمت اعظم دههي کنوني اقتصاد آرژانتين دچار رکود و تنش بوده است اما صنعت چرم و دباغي به مهار تورم کمک فراواني کرده است و از طريق صادرات باعث ورود ارز به کشور ميشده است. در سال 2006 ارزش صادرات پوست دباغي شده آرژانتين نزديک به 780 ميليون دلار بود که اندکي پيش از رقم 755 ميليون دلار سال 2005 بود. کل صادرات چرم دباغي شده در سال 2006 نيز 884 ميليون دلار بود که نشان ميدهد که حرکت به سوي صادرات داراي ارزش افزوده، چشم گير بوده است.
دباغيها، پايپوش سازان و توليد کنندگان کالاهاي چرمي در اکوادور دچار کمبود پوست هستند که تهديدي جدي براي شان به شمار ميآيد. هزينه پوست نسبت به ژوئن گذشته دو برابر شده است و پوستها نيز داراي کيفيت ضعيف تر و اندازهي کوچکتر هستند. تاجران اکوادور به بازار داخلي توجهي ندارند و بهترين پوستهايشان را با قيمتي بالاتر به کلمبيا، پرو و چين ميفروشند. بالا رفتن هزينه ي مواد خام در اکوادور سبب شده است تا هزاران نفر در خطر بيکاري قرار گيرند. اکوادور در چهار سال گذشته 40 درصد ظرفيت توليد چرم خود را از دست داده است و کارخانهها به صورت فزآيندهاي تعطيل شدند.
صنعت چرم در مغولستان:
مغولستان در شمال آسياي مرکزي بين چين و روسيه محصور است. مغولها از ديرباز به روشهاي سنتي پوست بز، گوسفند، اسب، گاو وشتر را فرآوري ميکردهاند و نيازهاي کشور را برطرف ميکردهاند. به هنگام استقلال مغولستان از چين در اوايل دهه ي 1920 سالانه يک ميليون پوست گوسفند، 700000 پوست بز، 60000 پوست گاو، 50000 پوست اسب و 60000 پوست شتر در اين کشور به چرم تبديل شده است. صنعت دباغي بين سالهاي 1934 تا 1990 توسعه يافت و شش نوع چرم مختلف در آن توليد ميشد: سالي سه ميليون جلد چرم بزي، 150000جلد چرم گوسفندي، 90000 جلد چرم گاوي، اسب و شتر، چرم زيره و دستکش، و صنعت دباغي خز براساس جانوران وحشي و چرم بز و گوسفندهاي پشمالو. در پايان اين دوره، به طور تقريبي تمام چرم مغولستان در 13 دباغي متمرکز در ناحيهي “خان اول” اولان باتور توليد ميشد و از آن کفش، پوشاک چرمي و کالاهاي چرمي توليد ميشد. صنايع جانبي مانند فرآوري پشم به نمد براي توليد کفشهاي نمدي و صنعت پشم بافي نيز وجود داشت. صنايع پشتيبان مانند کارخانهي چسبسازي از ضايعات کارخانهها و تهيهي کالاهاي چرمي از ضايعات چرم فعال بودند. از سال 1990 توليد دباغيها و چرمسازيهاي دولتي سابق دچار رکود شد و توليدشان به شدت افت کرد. چند شرکت خصوصي کوچک و متوسط نيز تاسيس شدند اما کيفيت و کميت محصولاتشان نازل بود و زير ظرفيت کار ميکردند. در حال حاضر 38 دباغي در مغولستان فعاليت ميکنند که بيشترشان متکي به مواد شيميايي وارداتي از چين هستند البته مقداري از عاملهاي دباغي مجدد هم از اروپا وارد ميشود. دو سازمان پژوهشي هم در زمينه دباغي فعاليت ميکنند که عبارت هستند از شرکت آرمونو(تاسيس در سال 1997) و موسسه ي تحقيق و توسعه صنايع سبک( تاسيس در سال 1971)
صنعت چرم در اتيوپي:
اتيوپي از لحاظ شمار احشام در صدر کشورهاي آفريقا است و در جهان نيز جايگاه دهم را دارد اين کشور هم اکنون حدود 35 ميليون رأس گاو، 21 مييون رأس گوسفند و 8/16 ميليون رأس بز دارد. شرکت “پيتاردز” يکي از شرکتهاي دباغي بينالمللي است که سالهاي سال است در صنعت چرم اتيوپي حضور داشته است و مديريت شرکت دباغي دولتي اتيوپي را برعهده دارد. شرکت دباغي شبا طي 4 يا 5 سال گذشته در کار تبديل پوست گوسفند به پوست نمک سود بوده است و اکنون مالکاناش دست به سرمايهگذاري زدهاند تا کراست، چرم کامل، کفش، پوشاک و ساير کالاهاي کامل توليد کنند. درکل به نظر ميرسد که قاره آفريقا در پي پيمودن چنين راهي است.
صنعت چرم در کلمبيا:
اساس رنسانس تمايل مردم به استفاده از فنآوري و مفاهيم در ساير فرهنگها بود. بخش چرم کلمبيا که بسيار سنتي است هنوز به سراغ رنسانسي مثبت نرفته است. پيوند بسيار ژرفي بين دامداري و چرم وجود دارد که به کمک آن ميتوان خصوصيات بخش چرم را توضيح داد. صنعت چرم کلمبيا همواره با پرورش گاو به طور مستقيم در ارتباط بوده است. در کيف سنتي”کاريل” مي توان ردپاي فنآوري بومي دباغي را مشاهده کرد. کيفي که درآن از خز دباغي شده استفاده شده بيانگر ارتباط با پرورش دهندگان گاو در اسپانيا است. فرهنگ توليد چرم از پوست گوسفند که در اروپا رايج بود با روش زندگي بوميان تفاوت زيادي داشت. فرآوردههاي پوستي ساده مانند طناب گاوچراني داراي قدمت زيادي هستند. دردوران حضور استعمارگران نيز استفاده از پوست در مبلمان اهميت زيادي داشت و البته هنوز هم اين فرآورده در زين اسب گاوچرانها به کار ميرود. اجزاي متعددي از تجهيزات گاوچرانها در دباغي توليد ميشود که بندهاي داراي استحکام زياد و کشش ناپذير از جمله آنها هستند. چرم به کار رفته در اين بندها با دباغي آلومينيومي توليد ميشود و براي مهار حلقههاي برنجي در دو سوي زين اسب به کار ميروند. چرمي که با دباغي گياهي توليد شود هرگز چنين خواصي به دست نميدهد. بنابراين توليد چرم در آغاز دروه استعمار با گاوداري و گاوچراني پيوند محکمي داشت. سالها طول کشيد تا در کلمبيا کفش چرمي توليد شود زيرا سرخ پوستها از گيوههايي استفاده ميکردند که از الياف بسيار محکمي توليد ميشدند. اين گيوه خيلي سبک، شست وشو پذير و ضد کپک، قارچ و ساييدگي بودند و هنوز هم در برخي مناطق به کار ميرود. امروز اين گيوهها جاي خود را به صندلهاي پارچهاي دادهاند. در قرن بيست مصرف در کلمبيا تقويت شد و طبقات بالادست به استفاده از کفشهاي چرمي روي آوردند که در آغاز وارداتي بود. توليد کالاهاي چرمي در دباغيهاي سنتي که معطوف به لوازم اسب و کالسکه بودند پا گرفت و اين دباغي با کپيبرداري از کالاهايي که از فرانسه وارد ميشد به توليد کالاهاي چرمي روي آوردند. طوري که دستکشهاي زنانه هم توليد ميکردند. رونق مسابقات اسب دواني نيز باعث شد تا زينهاي انگليسي هم رواج يابد. خلاصه کلام آن که در اوايل دهه 1970 توليدکنندگان کفش و کالاهاي چرمي کلمبيا مي توانستند کالاهاي خودرا صادر کنند و تا رکود اقتصادي دهه 1990 نيز اين کار ادامه داشت. برخي از دباغيهاي روستايي چرم بسيار نرمي توليد ميکردند که در ساخت کيفهاي بزرگ به کار ميرفت. اين کيف را پشت زين ميگذاشتند و “تولا” نام داشت. اين کيف بوي خاصي هم داشت چون آغشته به روغن سوخته موتور خودرو بود. روغن سوخته موتور به خاطر آن که در موتور در معرض جرقه الکتريکي و هوا بود تا حدي اکسيد ميشود وبه آلدئيدها تبديل ميشد که اندکي اثرات دباغي روغني را داشتند. چرم تولا باعث شد تا صادرات کيف با موفقيت فراواني همراه باشد.
صنايع چرم در آسياي جنوب شرقي:
کشورهاي آسياي جنوبشرقي از قبيل اندونزي، مالزي و ويتنام در ميانه ي طيفي قرار دارند که يک سوي آن کره جنوبي و تايوان يعني کشورهايي که زود در راه توسعه گام نهادهاند و سوي ديگر آن چين قرار دارد که به تازگي گام در راه توسعه گذاشته است. اکنون کشورهاي آسياي جنوب شرقي آمادگي دارند که در صنعت به توليد انبوه دست بزنند. البته اين کشورها بين چين و هند نيز قرار گرفتهاند، چيني که گويا داراي رشدي توقف ناپذير است و هندي را که جزو کشورهاي آسياي جنوب شرقي نيز مي توان به شمار آورد.
صنعت چرم تايلند از بخش دباغي قوي و گستردهاي برخوردار است. براي توليدات مرغوب که صادر ميشود ازچرم وارداتي استفاده ميشود اما براي توليد قسمت اعظم چرمي که در توليد انواع کيف، کفش، دستکش، کمربند و پوشاک به کار ميرود از محصولات بيش از 130 دباغي داخلي استفاده ميشود. ظرفيت ساليانه دباغيهاي تايلند حدود 15000 تن چرم است که بيشتر از پوست گاو و گاوميش تهيه ميشود. بيش از50 در صد پوست مورد نياز از آمريکا وارد ميشود. صنعت دباغي تايلند در ناحيه “بانکگ پو” متمرکز است و از لحاظ مديريت فاضلاب تحت کنترل شديد قرار دارد. اين صنعت هم اکنون در پي توليد محصولات ممتاز است. در واقع هم اکنون نيز صنعت کارهاي چرمي تايلند از توليد انبوه کالاهاي کم کيفيت براي اتحاديهي اروپا و آمريکا به سراغ توليد کالاهاي مرغوب و پسندروز رفته است. تشويق دولت نيز در اين ميان موثر بوده است و اکنون بسياري از شرکتهاي پرآوازه ي جهان، توليد خود را در تايلند مستقر کرده اند هم اکنون محصولات بيش از 50 شرکت معروف از تايلند به جهان به ويژه به اتحاديه ي اروپا، خاورميانه و ساير کشورهاي آسيايي صادر ميشود
[1] صنعت چرم و کفش، 1389
[2] صنعت چرم و کفش، 1388
[3] برنامه راهبردی چرم وزارت صنعت، معدن و تجارت